Friday, December 7, 2012

სულხან-საბა


სულხან-საბას იგავარკთა კრებული"სიბრძნე სიცრუისა" დიდაქტიკური-ალეგორიული ხასიათის ნაწარმოებია. მასში წამოჭრილი მემკვიდრის აღზრდის საკითხი მეტად მნიშვნელოვანი და საჭირბოროტო პრობლემა იყო იმ ეპოქაში. გონერ მბრძანებელს უნდა ეხსნა ქვეყანა განადგურებისა და გადაგვარებისგან. ქვეყნის მმართველი ზნეობრივი მაგალითი უნდა ყოფილიყო ერისათვის. ამასთანავე საბა არამხოლოდ უფლისწულის არამედ საერთოდ ადამიანის აღზრდის მეთოდს, ადამიანის სულიერ წვრთნას ისახავს მიზნად.
სულხან-საბამ აღმზრდელად მრავაჭირგამოვლილი, ობოლი და აქა-იქ ხეტიალში გაზრდილი ლეონი მოგვივლინა.იგი მეტად გონიერი და ბრძენი ადამიანი ჩანდა. ცხოვრებისეულმა გამოცდილებამ მას ბევრი რამ შესძინა. თავისი გონიერება ჭაბუკმა მეფესთან პირველივე შეხვედრისთანავე გამოამჟღავნა , აგრეთვე წინდახედულობაც გამოიჩინა და მეფეს ხელწერილი დაადებინა,რომ არ მოკლავდა სხვა ადამიანების ენის მიტანის გამო.
სულხან-საბას აზრით გადამწყვეტი როლი ადამიანის აღზრდაში აღმზრდელს ენიჭება. აღმზრდელი კი უნდა იყოს გონიერი, ბრძენი და ფრიად განსწავლული პიროვნება.
ადამიანის განსწავლა უპირატესად ბაძვა-მოსმენიტ ხდება. სწორედ ამ მეთოდს იყენებს ლეონი ჯუმბერის აღსაზრდელად. ლეონმა ჯუმბერი სამეფო კარს, ყველანაირ ფუფუნებას მოაშორა და Mზიმე პირობებში აცხოვრა. დღედაღამ ფეხზე დგომით ჭაბუკმა მონათა და მსახურთა გასაჭირი გაიცნო,Iმშილით გლახაკთა და დავრდომილტა გულისტკივილი შეისისხლხორცა, უცხენოდ და ფეხშიშველა სიარულით ბაზიერთა და შიკრიკთა მწუხარება გაიზიარა, არგანის სიმწრის საკუთარ თავზე გამოცდიტ მონებტის სატანჯველო გაიგო.

გლახაკთა , უღონოტა და მდაბალტა გასაჭირი უჩვენა აღმზრდელმა ჭაბუკს.
ლეონის აზრიტ, აღზრდილის განსწავლულობა გამოკითხვით გამოიცდება, სწორედ ამ მიზნით მეფემ შვილი სასახლეში დაიბარა, მას თავდაპირველად ხელარგოსანი, შემდეგ დარბაზთუუხუცესი, მესტუმრეთუხუცესი, ვაზირი და მოლარე გაუგზავნა. ჯიმბერი არც ერთ მათგანს არ გამოყვა გარდა მოლარისა, რომელიც სხვებთან შედარებით უგვანია და არსაც არ მიიგზავნება.
მეფის შეკითხვაზე თუ რატომ არ გამოყვა ჯუმბერი დიდებულებს და რატომ არჩია მოლარე, მან გონივრულად უპასუხა: "სხვატა თანა ეგე უგვანია და არც მიიგზავნება, თვარა ჩემთან მოლარის გამოგზავნა ხამს: მე ვარ შენი განძი , შენი საუნჯე, შსენი ლარი" მეფეს მოეწონა შვილის ასეთი პასუხი..
ჯუმბერმა თავისი სიBრზნე შეგონებეშიც გამოავლინა.
სულხან-საბას აზრიტ სწორედ ჯუმბერისნაირი და ლეონისნაირი უნდა იყოს განსწავლული პიროვნება, უნდა შეეძლოს ავისა და კარგის გარჩევა, იყოს გონიერი, სიBრძნით დაჯილდოებული, სულგრძელი, თავმდაბალი, სამართლიანი/
ასეთი აღზრდის მეთოდი არამარტო წინა ეპოქაში, არამედ ახლაც და შემდგომაც უნდა იქნას დაფუძნებული. რადგან სწორედ ასეთი აღზრდით ხდება ადამიანის სულიერ წვრთნა და მისი ზნეობრივი ამაღლება



No comments:

Post a Comment